Wat Jij Kunt Leren Van Het Failliete VanMoof
De broers Ties en Taco Carlier konden niet meer aan hun betaalverplichtingen voldoen. Wat kun jij leren van het failliete VanMoof?
VanMoof maakte fietsen. Niet zomaar fietsen, maar hele eigentijdse modellen met veel technische snufjes. We kunnen daarmee stellen dat zij de elektrische fiets hip hebben gemaakt onder de jongere bevolking. Het was niet langer een fiets voor oude mensen die trapondersteuning nodig hadden.
Dit wist VanMoof ook nog eens te combineren met een eigentijds ontwerp. Een model fiets dat op grote afstand al herkend werd. Probeer dat bij andere fietsenmerken maar eens voor elkaar te krijgen. Al snel werd, na de start in 2009, het model hip in Nederland. Hierbij bleef het echter niet. Ook in het buitenland werd de fiets steeds populairder. Hoe kan het dan dat VanMoof toch faillissement aan heeft moeten vragen?
Hoe zat VanMoof in elkaar?
Laten we eerst eens een blik werpen op de manier van werken van VanMoof. Om te beginnen was het bedrijf eigenlijk meer een tech bedrijf dan een fietsenmaker. De fietsen die bij VanMoof vandaan kwamen zaten vol technische snufjes. Zo kun je de boost-knop op het stuur gebruiken voor extra vermogen en kun je de fiets op slot zetten door er tegenaan te schoppen.
Dit maakte de fiets natuurlijk al uniek. Wat de fiets nog unieker maakte was het eigentijdse ontwerp. Een ontwerp dat velen op grote afstand al herkende als een VanMoof. Een prachtig staaltje marketing dus!
Ook deed VanMoof alles zelf. Op die manier voorkwamen ze dat ze afhankelijk werden van een enkele dealer als Shimano of Bosch. Dat kan een voordeel zijn, maar zorgt ook voor hogere kosten doordat je de hele productie-keten in eigen beheer hebt.
Wie een VanMoof wilde rijden had dan ook diepe zakken nodig. Een fiets die begint bij € 2.500,- is voor velen toch een stapje te hoog. Daarbij komt dat, met name door de eigen onderdelen, een VanMoof ook niet bij de fietsenmaker op de hoek gerepareerd kan worden. Zowel het kopen als repareren van een VanMoof gaat via de eigen winkels van het bedrijf.
Wat ze uiteindelijk de das om heeft gedaan? Fietsen verkopen van € 2.500,- waarvan de productiekosten nog hoger lager. Wanneer je als bedrijf voortdurend geld bij moet leggen, dan houd het op een gegeven moment op. Voor VanMoof was dat op 18 juli 2023, 14 jaar na de oprichting.
Drie hoofdcomponenten
Ieder bedrijf is op te delen in 3 hoofdcomponenten. Natuurlijk, hier zitten nog veel meer functies, afdelingen en rollen onder, maar op grote lijn zijn het 3 componenten. Wanneer je een bedrijf runt moeten alle 3 deze componenten op orde zijn.
Voordat we gaan kijken naar de situatie bij VanMoof, wil ik je eerst kort uitleggen over welke 3 componenten ik het heb.
Marketing en Sales
Marketing en Sales betreft alle activiteiten die je doet om leads aan te trekken en daar uiteindelijk klanten van te maken. Dit gaat dus van je online activiteiten als social media en je website, tot offline activiteiten als de inrichting van je winkel en adverteren in de krant.
Daarnaast moet je van die leads ook klanten maken. De activiteiten die daaraan bijdragen, offertes versturen, met klanten in gesprek gaan, enz. zijn allemaal activiteiten die horen bij marketing en sales.
Operatie
De operatie bevat alles wat je voor je klanten doet. Dat kan het produceren zijn van het product, de ontwikkeling van software, maar ook het uitvoeren van consultancy en advieswerk. Dit zijn de activiteiten waarvoor de klant uiteindelijk betaald.
Hierbij hoort overigens ook het stukje klantenservice. Dat deel waar de klant op meer indirect wijze voor betaald.
Finance
Het derde component is finance. Dit is een heel breed component. Hier hoort natuurlijk de administratie bij, maar ook onderdelen als HR en IT. Eigenlijk alles wat met kosten en baten te maken heeft. Een organisatie die dit goed op orde heeft zorgt er dus voor dat de baten hoger zijn dan de kosten. Of simpel gezegd: dat er winst gemaakt wordt.
Deze 3 componenten moeten alle 3 volledig aanwezig zijn. Een heel goede marketing en sales, maar een slechte uitvoering van de operatie zorgt dat je duur verworven klanten snel weglopen. Een slechte marketing maar een goede operatie en finance zorgt ervoor dat je medewerkers zitten te wachten tot ze aan het werk kunnen. Marketing en Sales en de operatie op orde, maar finance niet, zorgt ervoor dat het zwaar verdiende geld er net zo hard - of erger nog harder - weer uitgaat. De verdiend dus niets!
Terug naar VanMoof
Na het lezen van het bovenstaande stuk heb je misschien al wel een beeld van wat er bij VanMoof niet altijd goed ging. Laten we voor de volledigheid toch eens langs de 3 verschillende componenten gaan.
De Marketing en Sales bij VanMoof
De marketing en sales activiteiten waren goed op orde. Ze hebben een echte brand op gezet die herkenbaar is bij hun doelgroep. Ook hebben ze met hun unieke concept een marktsegment aan weten te boren dat nog compleet nieuw is voor elektrische fietsen.
Ook de eigen VanMoof winkels geven het merk hun bestaansrecht. Het geeft het merk een eigen gezicht op een manier die niet door een concurrent te kopiëren valt.
De operatie bij VanMoof
Bij de operatie gaat bij VanMoof wel het een en ander mis. Doordat ze veel met nieuwe technologie werken gaat er ook regelmatig iets kapot. Doordat ze alles zelf doen, moeten ook de reparaties door VanMoof zelf uitgevoerd worden. Dit heeft ervoor gezorgd dat reparaties vaak lang duurde waardoor klanten ontevreden werden.
Ook duurde de levering van de fietsen vaak langer dan verwacht. Doordat VanMoof de gehele productieketen in beheer heeft moet het ook alle uitdagingen onderweg oplossen. Dit leidde regelmatig tot lange levertijden en ontevreden klanten.
De finance bij VanMoof
Op financieel vlak had VanMoof misschien de grootste uitdagingen. De eigenaren hebben zich heel hard gemaakt voor de eigenheid van de fietsen. Eigen design, eigen techniek, eigen productie. Wanneer je dat doet blijven de kosten van je bedrijf hoog. Dat betekent dat je heel goed moet bewaken dat de uitgaven de inkomsten niet overstijgen.
Helaas is dat laatste bij VanMoof niet gelukt. De kosten bleven hoog en door problemen in de productie-keten tijdens de pandemie is het financiële probleem snel gegroeid. De verliezen liepen hoog op en een geplande investering ging niet door. VanMoof kon niet anders dan faillissement aanvragen.
Wat jij kunt leren
In de case van het failliete VanMoof zitten veel dingen die jij kunt leren om met jouw bedrijf niet dezelfde kant op te gaan. Nu lijkt het voor de hand te liggen dat je de financiën op orde moet hebben. En natuurlijk is dat zo. Maar de casus laat ook zien dat de financiële problemen niet alleen vanuit finance zijn ontstaan. Ook keuzes op operationeel niveau en op marketing en sales niveau hebben bijgedragen.
De eigen winkels (marketing en sales) zijn erg duur om te onderhouden, alles in eigen beheer doen (operatie) heeft grote risico’s en investeren in technologie (finance) kan alleen als daar voldoende middelen voor zijn. Eigenlijk zie je dat er op alle vlakken keuzes zijn gemaakt die vooral veel geld gekost hebben dat er niet was.
Voor jouw bedrijf is het daarom belangrijk eens goed naar deze 3 componenten te kijken. Zijn ze alle 3 goed ingericht en op elkaar afgestemd. Je marketing en sales afdeling meer werk binnen laten halen dan operatie aankan gaat fout. Meer geld uitgeven dan er bij finance binnen komt gaat fout. Draai aan deze 3 knoppen, maar geef er niet ineens een zwengel aan, want dan gaat het zeker ergens anders fout!